سپاس و ستايش، ويژه پروردگار جهانيان است كه براى هدايت انسان، كتاب و حكمت را بر سرآمد انبياى خود، محمّد صلى الله عليه و آله، فرستاد و اهل بيت او را در حديث متواتر «ثقلين»، به امّت اسلامى تا دامنه قيامت، «همتاى قرآن» معرّفى نمود.

ميزان الحكمة، كتابى است كه با نظمى نوين و ابتكارى و به صورت موضوعى، معارف بلند و سازنده قرآن كريم را در كنار احاديث رسول خدا صلى الله عليه و آله و اهل بيت پاك آن بزرگوار، ارائه مى‏كند و بدين سان، دستيابى پژوهشگران را به متن آموزه‏هاى اسلامى در زمينه‏هاى مختلف: اعتقادى، اخلاقى، اجتماعى، سياسى، فرهنگى، تربيتى، تاريخى و ...، آسان مى‏نمايد.

اين كتاب، نخستين بار در سال ۱۳۶۲ ش، در ده جلد، منتشر شد و استقبال گسترده و كم‏نظير محقّقان جهان اسلام از اين كتاب و چاپ‏هاى مكرّر آن، حاكى از نياز جدّى جهان اسلام به آموزه‏هاى اصيل اسلامى بود. اين اتّفاق، نشان دهنده علاقه روزافزون نسل نو به رهنمودهاى سازنده وحى و خاندان رسالت، از يك سو، و بيانگر ناكامى دشمنان اسلام در تلاش‏هاى همه‏جانبه خود در جهت منزوى كردن اين آيين در افكار عمومى، از سوى ديگر است.

بى شك، اين استقبال گسترده از معارف حياتبخش اسلام، مسئوليت حوزه‏هاى علميه و پژوهشگران دينى را مضاعف مى‏نمايد و بدين سان، انگيزه اين جانب براى تكميل ميزان الحكمة- كه در مقدمه آن، بدان اشاره كرده بودم-، تقويت گرديد و به فضل خداوند منّان و عنايت ارواح پاك انبياى عظام، بويژه خاتم و افضل آنها، و نيز اوصياى بزرگوار آنان، بويژه خاندان پاك رسول خدا صلى الله عليه و آله، نه تنها طرح تكميل ميزان الحكمة با عنوان دانش‏نامه ميزان الحكمة آغاز شد، بلكه اين اقدام مبارك، به تأسيس مؤسّسه علمى- فرهنگى دار الحديث- كه مشتمل بر پژوهشكده علوم و معارف حديث و دانشكده علوم حديث است-، انجاميد.

امّا با عنايت به اين كه گزيده اين كتاب، در مواردى، بويژه در سفرهاى تبليغى و نيز براى ترجمه به زبان‏هاى ديگر، كاربرد فراوانى داشت، فاضل گران‏قدر جناب آقاى سيّد حميد حسينى، با نظارت محقّق ارجمند آقاى سيّد محمّدكاظم طباطبايى، مسئوليت تلخيص آن را به عهده گرفت كه لازم مى‏دانم از زحمات هر دو بزرگوار، و نيز سايرفضلاى پژوهشكده علوم و معارف حديث- كه در آماده‏سازى آن، همكارى داشته‏اند-، صميمانه تشكّر كنم.

گفتنى است كه ترجمه اين كتاب به زبان‏هاى مختلف، ايجاب مى‏كرد كه متن تهيّه شده، مورد بازنگرى قرار گيرد. اين اقدام نيز با نظارت اين‏جانب و همكارى شُمارى از همكاران پژوهشكده، انجام شد و اينك، جديدترين چاپ اين كتاب، با ويرايشى تازه، تقديم علاقه‏مندان به آثار پيامبر صلى الله عليه و آله واهل بيت عليهم السلام در سراسر جهان مى‏گردد؛ ليكن پيش از آن، توجّه خوانندگان عزيز را به دو نكته مهم، جلب مى‏نمايم:

۱. حديث اهل بيت عليهم السلام، حديث پيامبر خداست‏

نكته اوّل، اين كه براساس آنچه از اهل بيت رسول خدا صلى الله عليه و آله روايت شده، آنچه آنان در باره معارف اسلامى مى‏گويند، سخن رسول خداست، چنان كه امام صادق عليه السلام مى‏فرمايد:

حَديثي حَديثُ أبي، وَ حَديثُ أبي حَديثُ جَدّي، وَ حَديثُ جَدّي حَديثُ الحُسَينِ، وَ حَديثُ الحُسَينِ حَديثُ الحَسَنِ، وَ حَديثُ الحَسَنِ حَديثُ أميرِ المُؤمِنينَ عليهم السلام، وَ حَديثُ أميرِ المُؤمِنينَ حَديثُ رَسولِ اللَّهِ صلى الله عليه و آله، وَ حَديثُ رَسولِ اللَّهِ قَولُ اللَّهِ عز و جل.[۱]

حديث من، حديث پدرم [امام باقر عليه السلام‏] است و حديث پدرم، حديث جدّم [امام زين العابدين عليه السلام‏] است و حديث جدّم، حديث حسين عليه السلام است و حديث حسين، حديث حسن عليه السلام و حديث حسن، حديث امير المؤمنين عليه السلام است و حديث امير المؤمنين، حديث رسول خدا صلى الله عليه و آله است و حديث رسول خدا، سخن خداوند عز و جل است.